وجه تسمیه ی نام چند روستای آذربایجان

وجه تسمیه ی نام سرخه گو ( سرخه گاو )

نام سرخه گو از دو کلمه سرخه که در تمامی نوشته های دیرین تورکی به معنای پیشانی آفتاب

یا جایی که آفتاب میدرخشد و کلمه گو به معنی سبزی یا همان کلمه تورکی گوی میباشد

سرخه گو به معنی محل سرسبزی که در پیشانی آفتاب وجود دارد

متاسفانه همزمان با فارسی سازی اسامی تورکی در زمان رضا شاه اسم سرخه گو را به سرخه گاو تبدیل کردند ،

یک روستای سرخه گو ( سرخه گاو ) در نزدیک شهرستان ورزقان و دیگری در شهرستان میانه وجود دارد و روستای سرخه دیزه هم در شهرستان ورزقان که هر سه روستا که نام سرخه دارند موقعیت قرار گیری نسبت به آفتاب شبیه هم هست و هرسه درست در پیشانی آفتاب قرار دارند

و مدرک دیگری که در تغییر اسامی گو به گاو وجود دارد روستای گودول اهر میباشد که در تورکی یعنی گوی دول ( سطل پر از سبزی ) که به گاودل تغییر نام دادند .

ضمنن اسامی دیزج که در تمامی شهرهای آذربایجان رایج است همان دیزه میباشد که دیز به معنی زانوی دست و پا میباشد و روستایی که در ( دیرسه ک ) یا زانوی کوه واقع شده اند دیزه نام گرفته اند . دیزه ( یعنی شبیه زانو )

نوشته شده توسط عارف بخشی

استاد میرزا محمد بخشی

زندگی نامه استاد محمد بخشی شاعر معاصر شهرستان ورزقان :

استاد بخشی در سال 1308 هجری شمسی در روستای دیزج صفرعلی از توابع شهرستان ورزقان استان آذربایجان شرقی چشم به جهان گشود.
از کودکی علاقه خود را به طبیعت و زادگاهش با چندین قطعه شهر نشان داد.
استاد میرزا [[محمد بخشی]] را می توان پدر شعر و ادبیات ورزقان خواند.
تلاش برای آوردن برق به منطقه و تلاش برای گرفتن مجوز بند انحرافی برای روستا و ساخت جاده و اهدای زمین برای ساخت چندین مدرسه از کارهای خیر ایشان بود.

اندیشمندان و نویسندگان منطقه قره داغ از جمله اساتید "دوستی" خضوعی" عالی" نوری" الهیاری" نصیرزاده" پوررضوی" الماسیان " اباصلت احمدی "
با چاپ مقاله و شعر در نشریه ها و مجلات مختلف استاد [[محمد بخشی]] را توصیف و تمجید نموده اند .

اکبر آرمند معاون فرهنگی و هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی که در آیین بزرگداشت استاد مرحوم میرزا محمد بخشی در ورزقان سخن میگفت با ذکر این مطلب افزود : در آثار هنرمندان و ادبای مشهوری چون نوری ، دوستی ، یحیی شیدا و دیگر بزرگان ، به مرد بزرگی ( استاد محمد بخشی ) اشاره شده است که سبب رونق و غنای شعر و ادب در منطقه و شهرستان ورزقان شده و همچنین گفت چنان که از اشعارش معلوم است او عاشق وطن بود و عزت خویش را از وطنش می دانست .
همچنین استاد بخشی در آثار خود به رزمندگان اسلام ، دفاع مقدس و اهل بیت نیز توجه ویژه ای داشت.

[[حسین دوستی]] نویسندا و محقق بزرگ اهری نوشته : مطالعه ی دفتر اشعار استاد بخشی توفیقی بود که قبل از چاپ کتابش به این حقیر نصیب گردید ودر این گلگشت صحنه ها وتصاویر منظوم (شعر - نقاشی) شورانگیز و یادمانهای فرحناکی را شاهد بودم که در چاپ فعلی بعضی از آنها احتمالا برای مجلد دوم گلچین شده است و «اخوانیات» متعددی را در این اشعار خوانده بودم.اما به هر حال هر چند شاید بتوان اشعار صفحات 32 و 38 و41 و 46 و 148 را نیز در ردیف «اخوانیات» محسوب کرد اما دو سروده ی زیبا در قالب «قوشما» بین استاد محمّد بخشی و دوست شاعرش از منطقه ی مغان به نام «بهمن گنجه ای» مبادله شده که سر شار از محبتی برادرانه وصمیمیتی دوستانه است.این سروده در صفحات 115 تا 118 و 144 تا 147 چاپ شده است که ابتدا شعر «بهمن گنجه ای» وسپس پاسخ استاد آمده است.
نویسندگان تورک مثل آقایان : میخوش نوری ، حسین دوستی ، یحیی شیدا در کتاب های خود چندین بار از استاد بخشی یاد نموده و مطالبی از ایشان چاپ کرده اند .
شعرای بزرگ منطقه از جمله اساتید : کربلایی حسین شهاب پور اهری، بایرام عبدی ،الهوردی صادقی ،حسین طهماسب پورشهرک، رضا عالی، اباصلت احمدی در توصیف استاد محمد بخشی اشعار زیبایی سروده اند.

گلچینی از اشعار استاد، با عنوان «دونیا یورغونی» در 292 صفحه به زبان تورکی در قطع وزیری در سال نود ویک هجری شمسی توسط انتشارات اختر در تبریز به چاپ رسیده است و مورد استقبال بی نظیر اهالی علم و ادب قرار گرفته است.

شاعر بخشی در چهارمین روز پاییز دار فانی را وداع کرد.

اولایدی

ساقی شراب گتیر غم ایچنده یم

غم دن اوزاغ اولان صحبت اولایدی

نه شر یارانایدی نه ده بهتان

یاخشیلیخ انسانا صنعت اولایدی

سولمایایدی نه گوزللیک نه پری

انسان سئومییدی پیسلیی شری

بتون کیشی لرده وجدان کسری

جمعی قادینلاردا عصمت اولایدی

بشه اللی دییب یوز گزدیره نین

داغا تپه دییب دوز گزدیره نین

دوستلار آراسیندا سوز گزدیره نین

گوزونده دونیاسی ظولمت اولایدی

بهمنین زامانی هانسی زاماندی؟

ائشیدن عاریفلر تئز منی قاندی

کیشی نین قانیندا غیرت اولایدی.

بیزیم دوست ایتیرن وقتیمیز دییل

گلین ایتیرمیخ دوسلاری قارداش
اونسوزدا چوخ دییر یاخجی دوست سیرداش
دوسلوخ قالاسیننان بیر کرپیش بیر داش
اوچوروب آپاریر هر ساعات هر ایل
بیزیم دوست ایتیرن وقتیمیز دییل

بیر کونول همدمی تاپانا قدر
جان ایوی ایللرله اولور دربدر
وار دولت دنیادا گلیب ده گیدر
هر شیئه گوز یوموب دوستا ایت مئییل
بیزیم دوست ایتیرن وقتیمیز دییل

توتمورسا خاصیت توتمورسا اورک
هاوایی دوز دادیب کسمیک چورک
دوستون هر جورونه قاتلاشیب گرگ
اولاخ یاخشیسینا پیسینه قایل
بیزیم دوست ایتیرن وقتیمیز دییل

دنیانی توتوب ها قالان دییریک
ابدی مسکن ده سالان دییریک
دوستو بیر ده ساتین آلان دییریک
دوستلوقدا هر آنین قیمتینی بیل
بیزیم دوست ایتیرن وقتیمیز دییل

اونسوزدا قیصادیر دونوکدور عومور
طالع بیز دیه نی همیشه دمیر
ای دوست بیز نه داشیق نه ده کی دمیر
اصل دوست یولوندا ایک قات اییل
بیزیم دوست ایتیرن وقتیمیز دییل

جانینی ایسته سه دوستا قربان ده
دردینه چاره قیل اونا درمان ده
دوست سنه چور دئسه سن اونا جان ده
دشمانی دوست ائدیر خوش سوز شیرین دیل
بیزیم دوست ایتیرن وقتیمیز دییل

حافیظ دار آیاقدا دوستا اول دایاق
دوستلوقو مقدس بیر نعمت سایاق
فیتنه فسادلارا محل قویمویاق
چکخ نانکورلارین گوزلرینه میل
بیزیم دوست ایتیرن وقتیمیز دییل

حافیظ باخیش

قیزیل بایراقلیدیر آذربایحانیم

ئوز آنا يوردومنان سؤز آچيرام من

قــــهرمان يـوردولودور آذربايجانيم

تــــوپراقي داشلاري باسيلماز قلعه

بــــاغچالي بــــاغليدور آذربايجانيم


ســــتّارخان باقرخـــان ياديگاريدي

ايـــــــران باستانين هاي هارايدي

اســـــلامين قــــرآنين سرايداريدي

آيــــــدين اوجاقليـــدور آذربايجانيم


شانــــلي قهرمانلار بيزيم يئريندي

قــــــــاضي خياباني بيزيم يئريندي

مينلر باكـــــــري‌لر بيزيم يئريندي

قوچاق اوغلانليـــدور آذربايجانيم


اردبيل مشگيني شــانـــلي اهري

مغان قـــره‌داغي هر تك‌تك يئري

ستارخان اؤلمييوب ديريدور ديري

قديم سراغليـــــــدور آذربايجانيم


قوش قونماز داغلاري بارلي باغلاري

سنگردن قاييتماز تورك اوغلانلاري

نبي كور‌اوغلو تك هاي هارايلاري

معدنلي كانليــــــدور آذربايجانيم


نظامي خـــاقاني بو ئولكه‌نين دي

شهريار شيدالار بو ئولكه‌نين دي

تاريخ يازان دوستي بو ئولكه‌نين دي

شاعر يغيناغليــدور آذربايجانيم


باسيلماز قلعه‌لـــــر نشانه‌‌‌سي وار

مين جورقهرمانليق حماسه‌سي وار

«بخشي»‌نين يوردونا خوش نغمه‌سي‌ وار

شوكتلي شانليـــدور آذربايجانيم

یار گئدنده

باخدیم دالیسیجا یار گئدنده
بیر یولدا دئدیم باخار گئدنده

باخدی قاپیدان گئچنده گولدو
بیلمیردی اوره‌ک‌ اومار گئدنده

باغلاندی دیلیم اوره‌کدن آمما
آز قالدی چئکم هاوار گئدنده

گئتمه، گئدیسن ؟ یاواش یاواش گئت
جانیم بیلیسن چیخار گئدنده؟

دؤندر گؤزونو، خومار – خومار باخ
قویما منی ده، خومار گئدنده

سنسیزلیگه دؤزمه‌گیم چتیندیر
گل جانیمی آل قوتار گئدنده

سندن سورا عشقی نئیلیرم من
آل عشقینی ده آپار گئدنده

مهر ایله نوازش ائیله بلکه
گول بیتسین اوره‌کده، قار گئدنده

من گؤر نه دئییردیم اؤز اؤزومله
قول بوینوما بیر سالار گئدنده

بیچاره اوره‌ک بولود کیمین دیر
گؤردوکجه سنی دولار گئدنده

دای « جعفری » بسدی شعر یازماق
سندن ده بیر آد قالار گئدنده …

کیم چئگنینه آلدی سالدی خلعت
سؤز اوستادی، شهریار گئدنده

شعر از استاد هوشنگ جعفری

سونگون

سونگون شعری
توپراغی قیزیللی داغلی معدنلی
دورناگوز بولاخلار اخار سونگونده
انقلاب قوزویان صنعت اللری
دان اولدوزی کیمی شاخار سونگونده
بهاردا بورونر یاشیل اورپه یه
داغلاری بنفشه دره سی قیزیل
یرلرده گل چیچک عطرلر سپور
مس معدندن سو تک آخار سونگونده
اوجاباش داغینین زیرولرینده
شفقلی صنعتین شرف لاله سی
یورولماز صنعتگر اوز قویوپ تمام
خدمت کمرینی باغلار سونگونده
گارگرلر وران کلنگون سسی
حیات نغمه سیدی ایل نغمه سیدی
آرازا قووو شان آخارچایلار تک
مس قیزیل قایناشوب داشار سونگونده
فرهاد تک کلنگی سسسلنیر داغدا
گوزلری آختاریرداشلاردا مسی
ساختمانلار قوروپ یوندوغی داشدان
باخانین اورگین آچار سونگونده
صنعتین نعمتین چاتدیریر بیزه
وطنی جومدورور قیزیلا میسه
شمشک تک پارلاشیر جوان مهندس
یومروغون دشمنه وورار سونگونده
قارانلیق گیجه ده زاغه ایچینده
یارار پارچالیارآغیر قیه لر
گوندوز اوداشلاری ییغیب داشیار
معدندن ایشیگه سالار سونگونده
اصلان تک سیندیریب پاسلی قفسی
شیر کیمین داغلاری یاریر کارگر
زیروه لرده گزن جیران ماراللار
بولدوزیر سسینه قاچار سونگونده
اودلار دیارینا باغلی اولان داغلار
وطن توپراغین رنگین آچیپدی
بو داغلاردا اولان او الوان میسلر
قیش گونونده آچیپ باهار سونگونده
محبت یولونی چکیب مهندس
گلمیشیخ هامیمیز بو یولدان قوناخ
قایالار سوکولوپ دره لر دولوپ
ماشینلار طرلان تک اوچار سونگونده
من شاعیر اوغلوندا قوناخ گلمیشم
بو صنعت هنرین دوغروسون گورم
آیدینلیق گولونده شعرینن اوزم
دیم کی هر عارف یاتار سونگونده
گورورم معدنده چوخ شانلی هنر
شادلانور مهندس قوچاخ کارگر
بخشی آرزو ایلر هر آخشام سحر
پیروزلوخ پرچمی شاخار سونگونده
شعر از میرزا محمد بخشی ورزقان

عکس مرحوم استاد میرزا محمد بخشی

آپلود عکس

زندگی نامه استاد میرزا محمد بخشی

زندگی نامه ی «استاد میرزا محمّد بخشی»

   ادیب گرانمایه،زنده یاد استاد «محمّد بخشی» از شاعران خطه ی نادره پرورآذر بایجان، انسانی روشن ضمیر، خوش خلق و متواضع بود که درسال «1308»هجری شمسی، در روستای « دیزج صفر علی» در حدود دو کیلومتری شمال شرقی شهرستان ورزقان چشم به جهان گشود.

 

   طبیعت بکر و موزون ارسباران از وی انسانی رئوف و شاعری 

بلند آوازه ساخت.اکثر اشعار استاد بخشی به زبان شیرین ترکی و درقالب های ادبی این زبان مانند «قوشما» ، «چارپاره» ، «مخمّس» ، «غزل» و ...و با شیوه ای دلنشین،ساده و روان سروده شده است.در کنار این دهها غزل،مثنوی و رباعی به زبان فاخر فارسی از ایشان به یادگار مانده است.سطح بالای مطالعات و معلومات استاد بخشی، دست خط زیبا وهنری ایشان،بیان دلنشین و شیوا و هم چنین سیمای جذاب و ذوق و استعداد خدادادی ، از ایشان شخصیتی جذاب و به یاد ماندنی در میان عوام وخواص ساخته اند.گلچینی از اشعار استاد، با عنوان «دونیا یورغونی» در 292 صفحه به زبان ترکی در قطع وزیری در سال نود ویک توسط انتشارات اختر در تبریز به چاپ رسیده است و مورد استقبال بی نظیر اهالی علم و ادب قرار گرفته است. 

 

   استاد محمد بخشی در چهارمین روز فصل برگ ریزان سال 88 ، همزمان با مهاجرت پرستوها در بیمارستان امام رضا (ع) شهر تبریز به جوار رحمت الهی کوچ کرد وبنا به وصیّت خویش در زادگاهش به خاک سپرده شد.

عکس استاد میرزا محمد بخشی

آپلود عکس

ادامه نوشته

جمال ائشگی

جمال ائشگی

سحری آچـــــــاندا طـــــوئله قاپیسین 

سسیمه سس وئـــــرر جمال ائشگی

نــــــریلدار گـــورولدار کیف احوال ایلر

منه اؤه رک وئـــــــــــرر جمال ائشگی

 

اوجـــــــــا سسله دییر یورولمویاسان

من کــــــــی سسلنیرم داریخمیاسان

مـــــــــالدارریخ ایشینده کریخمیاسان

گؤررم حق سوز دئییر جمال ائشگی

 

نـــفــــســـیـــم گــــئییر سسی گلنده

تسکین وئــــــرر آغلیانــــــــــدا گولنده

ســـــــحر صبحی من طوئلییه گیرنده

درد دل ائــــیـــــــلـــــــر جمال ائشگی

 

دییر بیللم ائوده خوش گونون یوخدی

زمانه خـــــــرابدی موشکلون چوخدی

کهنه دوستلار سنه ایری ایریباخدی 

دوســـــت غمینی یئیر جمال ائشگی

 

من نن دانیشاندا ائشک یــــولداشیم

آز قـــــاللام سسینه دوواردان آشیم

اللشرم بـــــــیـــــر آز آرتیق چالیشیم

منه احسن دیـــــیــــــر جمال ائشگی

 

گـــــؤرم سؤزلرینده بـــــخالت یوخدی

دوزگون سؤزدانیشارصداقت چوخدی 

 دییَــــر بعضی لرین سؤزلری اوخدی

حقیقت ســــــؤیـلـیـیَــر جمال ائشگی

 

کاش بیزده ده بـخل و حسد اولمویا

قونشو قونشوسونا تــــــله قورمویا

پیس گونونده دالـــــدالانیب دورمویا

اونــــــدا حسرت چکر جمال ائشگی

 

"بخشی"دئیر سنین قدریوی بیللم

گور سسین گلنده سوینجی گوللم

منن دانیشماسان داریخیب اوللم

دوباره سس ویرر جمال ائشگی

 

اما جریان شعر جمال ایشگی اینست که شاعر همسایه یی به نام جمال داشت که صاحب خری بود
 و دیواره کاهگلی بین طویله های آن دو در اثر قدمت زیاد
سوراخ شده بود بدین ترتیب که هر وقت شاعر صبح زود در نیمه تاریکی وارد طویله ی
خود می شد و لامپ را روشن میکرد و نور لامپ که از سوراخ به طویله ی جمال می افتاد
 خر جمال فکر میکرد که صاحب او آمده است و شروع به عرعر کردن میکرد
 که شاعر این گفتمان را به نظم در آورده است......................